Laurens ten Kate komt na zijn De vreemde vrijheid (2016) met een nieuw boek, waarin hij vanuit vrijzinnig perspectief onze huidige wereld doordenkt als een wereld van vreemdelingen: Wereldtijd: Essay over de vraag van de vreemdeling.
Begin mei 2025 komt het uit bij Uitgeverij Boom in Amsterdam. En op vrijdag 9 mei 2025 wordt Wereldtijd gelanceerd en bediscussieerd tijdens een conferentie op de Universiteit voor Humanistiek (UvH).
Lees en download Booms voorjaarscatalogus Geschiedenis en Filosofie hier. Of blader erin online: Voorjaarsaanbieding 2025 Boom. Je vindt Wereldtijd op pagina 45.
Over de conferentie
Ieder verlangt naar verbondenheid: je hoort bij je familie, gemeenschap, volk of natie. Maar er is dan ook altijd iemand die er niet bij hoort: de vreemdeling. Is dit schema van us and them vandaag de dag nog wel houdbaar? Dat is de vraag die we op deze conferentie opwerpen en bediscussiëren.
De conferentie is meer dan een presentatie van een nieuw boek over een urgent thema; we blikken op 9 mei ook terug op de tien jaren dat de bijzondere leerstoel ‘Vrijzinnige religiositeit en humanisme’, geïnitieerd door de Stichting Stimulering Vrijzinnig Gedachtegoed (SSVG) aan de UvH bestaat, en op het werk dat vanuit deze leerstoel is verricht. De conferentie is dan ook breed toegankelijk voor ieder die geïnteresseerd is, binnen en buiten de universiteit. In de ochtend is er een plenair ronde tafelgesprek waarin vier sprekers een respons geven op het boek; het publiek krijgt volop kans om daarna mee te discussiëren. Vervolgens is er een lunchbuffet. ’s Middags gaan we uiteen in vier workshops naar keuze. “. Daarna is een lunchbuffet. ’s Middags gaan we uiteen in vier workshops naar keuze. De workshops belichten praktijken en thema’s die raken aan de kernthema’s van de leerstoel: vrijheid, verbeelding, zin zoeken, goed ouder worden. Zo maken we de ‘wereldtijd’ waarin we leven concreet. Informatie over de aanmelding vindt u onderaan dit bericht.
Programma
09:30
Inloop en welkom met koffie
10:00
Opening door Laurens ten Kate en Marc Beerens, uitgever filosofie en geschiedenis bij Uitgeverij Boom
10:00
Ronde tafel over het boek Wereldtijd. Sprekers:
- Laurens ten Kate (Filosoof, theoloog en religiewetenschapper en bijzonder hoogleraar Vrijzinnige religiositeit en humanisme aan de UvH)
- Anke Snoek (onderzoeker VUmc, departement Ethiek, Recht, Geesteswetenschappen; alumna UvH)
- Joke van Saane (hoogleraar Zingeving en Leiderschap en rector van de UvH)
- Ernst van den Hemel (religiewetenschapper en onderzoeker etnologie bij het Meertens Instituut)
- Theo de Wit (politiek filosoof en emeritus hoogleraar Geestelijke verzorging in justitiële inrichtingen, Tilburg School of Catholic Theology).
Het gesprek zal worden geleid door Henk Manschot, emeritus hoogleraar filosofie en ethiek aan de UvH.
13:00
Lunchbuffet
14:00
Workshops:
- ‘Zin in de samenleving: Nieuwe plekken van betekenis, verzet en perspectief’
Ward Huetink, Ellen Klaver (Stichting Socires) en Lia Hol (Vrijzinnigen Nederland) Lees hier meer.
De organisaties die de afgelopen decennia mensen op betekenisvolle manieren verbonden aan elkaar en aan de samenleving – kerken en levensbeschouwelijke organisaties, maar ook politieke partijen en vakbonden – staan onder druk. Ondertussen groeit de nood in de samenleving: sommige deskundigen spreken van een zincrisis en een eenzaamheidspandemie. Gelukkig gaan er op allerlei nieuwe plekken weer mensen samen aan de slag: in deze workshop kijken we naar deze plekken van zin. We vragen ons af wat er op deze nieuwe plekken gebeurt; wat bezielt de initiatiefnemers? Wat kunnen de klassieke maatschappelijke verbanden hiervan leren – of aan toevoegen? En wat betekent dit alles voor de betekenis van ‘vrijzinnigheid’ in de moderne samenleving? - ‘Geestelijke verzorging in relatie tot ecologische vragen’
Hans Alma en Renée Robbers (VU) en Pim Martens (Universiteit Maastricht) Lees meer over het onderzoek en lees meer over ecospiritualiteit en religieus humanisme.
Geestelijk verzorgers begeleiden mensen bij het omgaan met levensvragen. Een prangende vraag betreft de gezondheid van de planeet die we bewonen en waar we voor ons leven van afhankelijk zijn. We onderzoeken hoe een holistische benadering van planetaire gezondheid eruit ziet, wat we in dit verband van ecocentrische wereldbeelden kunnen leren en wat de rol van geestelijke verzorging kan zijn in het aangaan van heilzame relaties met de niet-menselijke vreemdeling, onze mede-aardbewoners. - ‘Theopoëzie’
Leden van het Vrijzinnig Universitair Netwerk
Een van de vragen die het Vrijzinnig Universitair Netwerk (VUN) verbindt: wat wordt er mogelijk als we niet langer theologisch, maar theopoetisch denken? In het woord poetica staat het tijdelijke, kwetsbare scheppen centraal; recente voorbeelden van theopoetica zijn het boek van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk, Theopoëzie, en de Vrijzinnige Lezing van de Zweedse theoloog Jayne Svenungsson, gehouden in 2024. Tijdens deze workshop presenteren VUN-leden hun nieuwe onderzoek naar de relaties tussen religie, literatuur en kunst. - ‘Zingeving in woonomgevingen voor senioren’
Johanneke Klaassens, Laurens ten Kate (UvH)
In deze workshop duiken we in de resultaten van een recent onderzoek naar de woonwensen- en behoeften van ouderen in seniorenwoongemeenschappen. Wat drijft hen, wat missen ze, en wat waarderen ze juist aan hun woonomgeving? Op basis van deze inzichten gaan we creatief aan de slag met onze eigen ideeën over prettig wonen op latere leeftijd. De workshop biedt inspiratie én ruimte voor reflectie op hoe jij zelf zou willen wonen, nu en in de toekomst.
15:30
Pauze met koffie, thee en versnaperingen
16:00
Plenaire afsluiting
17:00
Borrel
Kosten voor de conferentie: € 25.-, inclusief lunch en borrel. Studenten en medewerkers van de UvH hebben gratis toegang.
Het boek zal tijdens de conferentie voor een gereduceerde prijs verkocht worden door boekhandel De Vertraagde Tijd.
U kunt zich hier aanmelden. (Ook als u gratis toegang heeft!)
Over de inhoud van het boek
Waarover gaat Wereldtijd? Ten Kate laat zien dat de balans tussen het vertrouwde en het vreemde in onze tijd steeds meer onder druk komt te staan, maar dat de verstoring van die balans ook oude wortels heeft, die ons duizenden jaren terugvoeren in de tijd.
Hoe ziet een wereld eruit waarin de vreemdeling niet langer een uitzondering is, maar de regel? Een wereld waarin we allemaal vreemdelingen zijn geworden, voor elkaar en voor onszelf? En moeten we zo’n wereld toejuichen of bestrijden?
Maar hebben we eigenlijk wel de luxe van een dergelijke keuze? Dat valt te betwijfelen, want de vreemdeling laat zich niet wegsturen en blijft ons een vraag stellen: ga met mij een band aan, ook al hebben we helemaal geen band.
In Wereldtijd worden de mogelijkheden van zo’n ‘band zonder band’ filosofisch, historisch en beeldend verkend: in dialoog met denkers als Augustinus, Arendt, Taylor, Nancy en Derrida, en met kunstenaars: van Sandro Botticelli via Paul Signac naar Jim Jarmusch, Marina Abramovich en Hans van Maanen.
Hoe en wanneer kan ik mij opgeven voor de conferentie Wereldtijd op 9 mei?
Beste Paul,
eind januari/begin februari komen we met de flyer, voorlopig programma en aanmeldingsmogelijkheid. Dank voor je belangstelling,
hartelijke groet, Laurens
Een mooi initiatief. Ik kijk er naar uit. Met de geschiedenis van 10 jaar en de geschiedenissen van duizenden jaren.
Ik ben wel benieuwd naar de breedte van de analyses en presentaties. D.w.z. naar de mate van interculturele inzichten. Waar het die band(en) en verbinding(en) betreft. Want daar is naar mijn mening veel te “leren” en te “halen”.
Dank je! De analyses zijn heel breed… Het theoretisch raamwerk gaat over de grenzen van het ‘Westen’ heen.Goed je op 9 mei te zien.
Helaas, helaas kan ik er niet bij zijn op 9 mei!
Ik ga Wereldtijd bestellen, en voel me dan toch verbonden!
Een mooie dag gewenst!
Dank je zeer Ina!