Na een aantal weken is de discussie over de Nashville-verklaring weer wat geluwd. Voor wie het allemaal gemist heeft, of alweer vergeten is: conservatieve christenen spreken zich op grond van hun interpretatie van de christelijke traditie uit tegen homoseksualiteit, voor het monogame huwelijk tussen vrouw en man, tegen seks buiten dat huwelijk, en voor het idee dat seks hetzelfde is als voortplanting.
Het aloude christendom met zijn strenge moraal lijkt terug te komen in onze geseculariseerde wereld. De spreekbuizen van die oude wereld worden assertiever. Wat is dat aloude christendom ook alweer? Het is een hecht gebouw van waarden, waarheden en codes die mensen vertellen wat de zin van hun leven is. Wie in het gebouw woont, geniet van het groepsgevoel, het wij-gevoel en de ervaring van ‘onze God’ die ons helpt en beschermt; zo zitten de ‘bolwerken van geloof’, zoals de filosoof Charles Taylor het noemt, in elkaar.
Maar we leven toch in een geseculariseerde wereld? Verreweg de meeste mensen willen zo’n bolwerk niet meer, en zoeken zelf naar de zin van hun leven. Weg met de betutteling, ieder heeft recht op een eigen, individueel leven! Zulke woorden klinken ons vertrouwder in de oren dan de woorden van de Nashville-verklaring. Maar dat betekent nog niet dat we de bolwerken achter ons gelaten hebben. Dat is een naïeve en gevaarlijke gedachte, stelt de filosoof Hans Joas in zijn nieuwste boek, De macht van het heilige – op 12 december was hij in Nederland en leidde ik een conferentie met en over hem: https://www.youtube.com/watch?v=M4VN9ZCjOMs. Joas laat zien dat we helemaal niet ‘uitgeseculariseerd’ zijn, zoals liberalen dat in de jaren negentig van de vorige eeuw verkondigden… De macht van de heilige gebouwen is helemaal niet gebroken, en daarom moeten we volgens Joas het verhaal van de secularisering, van het moderne afscheid van god en godsdienst, van de ‘onttovering’ van onze wereld, grondig herschrijven.
Iedereen wil een eigen leven, maar iedereen verlangt er ook naar ergens bij te horen: daarom blijven de bolwerken die ons een vanzelfsprekend gemeenschapsgevoel geven, hun aantrekkingskracht uitoefenen. Vrijheid en verbondenheid, het is de spagaat van de 21ste eeuw.
Laten we voorlopig maar even in die spagaat blijven staan, haar serieus nemen en trouw blijven. De opstellers van de Nashville-verklaring moeten er niets van hebben, en kiezen voor de simplistische weg terug: benen recht, iedereen terug in het heilige, veilige huis des Heren, een huis waarin de zinzoekers en ieder die zelf het leven wil vormgeven, niet welkom zijn. Daarmee is deze verklaring verwerpelijk, maar belangrijker: ze loopt hopeloos achter de feiten, achter werkelijkheid van onze ingewikkelde wereld aan.
Geef een antwoord