Hartmut Rosa sprak in Utrecht
Hartmut Rosa is niet alleen een wereldwijd bekende filosoof. Hij is ook eredoctor van de Universiteit voor Humanistiek (UvH), en een van de inspiratoren van het vrijzinnig gedachtegoed. SSVG-onderzoekers, zoals Bram van Boxtel, bestuderen zijn werk over ‘resonantie’ als een nieuwe visie op onze relatie met de wereld. Rosa kwam op donderdag 15 en vrijdag 16 februari naar Utrecht om met studenten, docenten en onderzoekers van de UvH in gesprek te gaan.
Op donderdagavond 15 februari gaf Rosa een publiekslezing aan het Domplein in Utrecht, in het Instituto Cervantes. De nieuwe hoogleraar filosofie aan de UvH, Christoph Henning, leidde de avond.
Rosa formuleerde in een gepassioneerd betoog een opmerkelijke vraag aan de bomvolle zaal…
Hartmut Rosa tijdens zijn lezing.
De wereld kampt met diverse ernstige crises: dictaturen, oorlogen, terreur, klimaatverandering, en een explosie van migratie die met deze crises te maken heeft… En dan is er de haat en de angst, verwekt door deze crises, en het populistische antwoord dat de woede mobiliseert. Kritiek is nodig – bijvoorbeeld op de politici, de vervuilende bedrijven, de mensensmokkelaars, kortom op ‘het’ systeem… Maar zijn kritische analyses genoeg? Hebben we niet juist nu een affirmatieve analyse nodig, die de kleine wonderen, de positieve wendingen, de onverwachte momenten van humanisering in het licht zetten? Rosa citeerde de singer-songwriter Leonard Cohen, en riep op de scheurtjes in ‘het’ systeem van onze donkere wereld niet uit het oog te verliezen: ‘There’s a crack in everything, that’s where the light comes in…‘
Joke van Saane
Voorafgaand aan de lezing tekende UvH-rector Joke van Saane met Rosa een officiële overeenkomst van samenwerking met Rosa’s universiteit in het Duitse Erfurt, het fameuze Max Weber Instituut. Na afloop waren er levendige gesprekken onder het genot van drankjes en hapjes.
Lees hier meer over de publiekslezing en Rosa’s bezoek aan de UvH.
Richard Kearney: Re-Imagining the Human
De Ierse filosoof Richard Kearney (1954) mag met recht een vernieuwend denker genoemd die een vrijzinnige visie ontwikkelt op de wisselwerking tussen humanisme en religie. Ook in Nederland krijgen zijn vele boeken steeds meer aandacht. De religiewetenschapper Taede Smedes bespreekt in zijn recente boek God, iets of niets? Kearney’s denken uitvoerig.
In zijn toegankelijke teksten spoort Kearney ons aan na te denken over twee thema’s die als een rode draad door zijn werk lopen: wat is de betekenis van beelden en verbeelding in onze cultuur? En hoe kunnen we omgaan met de vreemdeling, met het vreemde?
Op 8 juni 2022 kwam Kearney naar Utrecht voor een seminar en een publiekslezing, met als titel ‘Re-Imagining the Human’. De voertaal was Engels. Het was een inspirerende ontmoeting met Kearney, die zich tijdens het dagseminar een geweldig gesprekspartner toonde voor de zes mensen die een interventie hadden voorbereid: Merel Visse, Hans Alma, Peter Sonderen, Bram van Boxtel, Rick Benjamins en Carlo Leget… en natuurlijk ook voor de overige deelnemers. ’s Avonds was de lezing van Kearney in het Instituto Cervantes aan het Utrechtse Domplein; Enrieke Damen verzorgde een respons. Lees hier verder voor de flyer! De streaming van de avond vindt u hieronder:
Europadag 2021
In de Utrechtse Domkerk werd op 7 mei 2021 weer de jaarlijkse Europadag gehouden. Met een kleine groep aanwezigen ‘in levenden lijve’ en een druk bezochte livestreaming werd gediscussieerd over de betekenis van Europa in onze eeuw.
Is het het ‘vrije continent’ waar migranten van over de hele wereld verlangen te wonen? Is het een harde, door economie en neoliberale vrijheidsdrang geregeerde wereld? En hoe serieus kunnen we het veel geroemde Europese pluralisme en humanisme nemen? Is er plaats voor levensbeschouwelijke en religieuze diversiteit in Europa?
Stefan Waanders hield de hoofdlezing: ‘Het verhaal van Europa?’, en onder meer Laurens ten Kate sprak over een andere betekenis van humanisme. Bekijk de live uitzending; ook te bekijken op het YouTubekanaal van de Europadag. Er is ook een aparte beeldpresentatie van het evenement, met de bij de lezingen vertoonde dia’s.
Symposium met de Duitse filosoof en theoloog Hans Joas
Met het werk van de Duitse filosoof en theoloog Hans Joas is Laurens ten Kate al jaren bezig. Hij scheef een fascinerende kritische studie over het idee dat we in een geseculariseerde wereld leven. Het boek waarin hij dat doet heet ‘De macht van het heilige‘. Een alternatief voor de geschiedenis van de onttovering. Het kwam begin december 2018 uit bij Uitgeverij Lemniscaat.
Op 12 december leidde Laurens ten Kate een symposium met Hans Joas op de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Joas hield een korte lezing, Ten Kate ging met hem in gesprek, het nieuwe boek werd feestelijk gepresenteerd en er waren pitches om de discussie los te maken: van Taede Smedes, Erik Borgman, Fernando Suárez-Müller en Gabriël van den Brink.
Zie Lezing Hans Joas: De macht van het heilige. Er werd een filmpje gemaakt van het event.
Symposium Levensbeschouwen en samenleven
Vrijdag 16 november 2018 woonde Laurens ten Kate het symposium ‘Levensbeschouwen en samenleven: speels omgaan met diversiteit’ bij, in de Geertekerk te Utrecht. Hans Alma, Christa Anbeek, André Droogers en Sigrid Coenradie presenteerden er ieder hun nieuwe boek. Een boeiend en zeer afwisselend event, al werd het spel als belangrijk verschijnsel in onze cultuur wel wat te mooi en onschuldig gemaakt…
Hartmut Rosa eredoctor van de Universiteit voor Humanistiek
Hartmut Rosa’s kritische boeken over sociale versnelling zijn voor het onderzoek van de SSVG belangrijk. Zijn baanbrekende werk Resonance opent een boeiend vrijzinnig perspectief op mens en wereld in de 21ste eeuw, en op de betekenis van religie daarin. Laurens ten Kate gaf er een vrijzinnige zomerweek over aan de Internationale School voor Wijsbegeerte te Leusden: ‘Denken in tijden van versnelling’.
Op 29 januari 2019 ontving Rosa van de Universiteit voor Humanistiek (UvH), waar onze bijzondere leerstoel gevestigd is, een eredoctoraat. Dat gebeurde tijdens de viering van de dertigste verjaardag van de universiteit.
Laurens ten Kate hield een kort referaat op het symposium rond Rosa’s werk, over de implicaties van zijn denken voor een vrijzinnige visie op levensloop en goed ouder worden; bijzonder inspirerend waren zijn reacties daarop, het hartelijke contact met deze ‘gigant’ belooft veel goeds voor de nabije toekomst van het onderzoek aan de UvH en vanuit mijn de bijzondere leerstoel van de SSVG. Bijzonder is dat in Rosa’s eind 2020 verschenen boek, The Uncontrollability of the World, een heel hoofdstuk is gewijd aan levensloop en ouder worden!
